De Keuze van Edith Eva Eger

Edith Eva Eger (Edie) schreef het indrukwekkende boek De Keuze met als ondertitel Leven in vrijheid. Ze overleefde de Holocaust, emigreerde na de Tweede Wereldoorlog naar Amerika en werd daar psycholoog. In haar boek ‘vervlecht dr. Eger de verhalen over de transformaties van haar patiënten met haar eigen onvergetelijke verhalen over het overleven van Auschwitz.’ Ze schrijft over de hel en de ellende die zij en andere overlevenden moesten verduren tijdens en na de oorlog. Haar ‘doel is ons te helpen met het ontsnappen aan de gevangenis van onze eigen gedachten. Ieder van ons zit op een bepaalde manier geestelijk gevangen, en het is Eger missie om ons te doen beseffen dat we naast het feit dat we kunnen optreden als onze eigen gevangenisbewaarders, ook onze eigen bevrijders kunnen zijn.’

Haar boek is opgedeeld in vier delen:
  • Deel I – Gevangenis: verhaalt over het leven van de familie Eger (vader, moeder en drie dochters) in de aanloop naar de internering in Auschwitz. Haar vader en moeder werden bij aankomst in Auschwitz direct naar de gaskamer gestuurd.
  • Deel II – Ontsnapping: in dit deel beschrijft Eger haar (en die van haar zus) bevrijding uit Auschwitz en de reis terug naar huis.
  • Deel III – Vrijheid: Edie en haar echtgenoot (Béla) hadden oorspronkelijk het plan opgevat te emigreren naar Palestina, maar ze besluit (samen met Béla) naar Amerika te gaan. Daar bouwt ze samen met haar gezin een nieuw leven op in vrijheid. Maar ondanks een leven in vrijheid, is ze innerlijk niet vrij. Ze gaat weer terug naar Auschwitz en aan het eind van haar bezoek kan ze zeggen: nu ben ik vrij.
  • Deel IV – Genezing: Over dat genezingsproces schrijft ze verder in deel IV. ‘Er bestaat geen universele methode om te genezen, maar er zijn stappen die je kunt aanleren en oefenen (…).’ Vooral in deel III en IV schrijft ze de verhalen over haar patiënten. Haar genezingsproces levert haar innerlijke vrijheid op. Dat proces gunt Eger ons ook. Het boek eindigt daarom met deze zin: ‘Mijn lieve schat, je kunt ervoor kiezen om vrij te zijn.’
Voordat deel I begint met het leven van de familie Eger vertelt Edie het verhaal over een patiënt van haar (Jason). Deze patiënt herinnert haar eraan wat ze eerder bij zichzelf had ontdekt: ‘dat wanneer we onze waarheden en verhalen dwingen om zich te verstoppen, de geheimen hun eigen trauma, hun eigen gevangenis kunnen worden. In plaats van dat de pijn minder wordt, wordt datgene wat we weigeren te accepteren net zo’n onontkoombare gevangenis als een echte gevangenis met stenen muren en ijzeren tralies.’ 

Eger schrijft zoals gezegd over haar patiënten en hun transformaties. Eger zegt er dit over: ‘Vaak was het zo dat de patiënten met wie ik werkte mijn eigen ontdekkingen over de reis naar vrijheid weerspiegelen. En net zo vaak leerden ze me dat mijn zoektocht naar vrijheid nog niet was afgerond, en wezen ze me in de richting van nog meer genezing.’ Ze helpt patiënten bij hun transformatie en spiegelt zichzelf aan hen. 

Deel I begint met Jason en de draad van dat verhaal pakt Eger weer op vanaf pagina 232 en 280. Zijn vrouw bedriegt hem en hij is daar zo boos over, dat hij haar wil vermoorden. 
Eger schrijft over Tom en Chuck, twee Vietnamveteranen die verlamd zijn. Beide hebben dezelfde diagnose en dezelfde prognose. Tom vervloekt God en zijn vaderland. ‘Hij lijkt gevangen te zitten. In zijn beschadigde lichaam, in zijn ellende, in zijn woede.’ Chuck echter vindt het geweldig dat hij een tweede kans heeft gekregen in zijn leven. 
Ze vertelt over Emma die worstelt met anorexia. 
Ze schrijft over Agnes, een kankerpatiënt die haar woede en angst onderdrukte.
Ze vertelt over een kolonel die gebukt gaat onder schuldgevoel over het verleden en dat afreageert op zijn gezin. 
Eger voert Margaret op, een eenenzeventig jarige vrouw die alle symptomen van een klinische depressie vertoonde. Eger helpt haar een rouwrite uit te voeren bij het graf van haar moeder. 
Ze helpt een obesitas-patiënt te houden van zichzelf en zichzelf te accepteren.
Ze vertelt over een Vietnamveteraan die zichzelf was kwijtgeraakt in de chaos van de scheiding met zijn vrouw en de dood van zijn seksualiteit en identiteit.
Eger schrijft over het ongemakkelijke bezoek van een beschadigde veertienjarige jongen die zijn ouders was kwijtgeraakt. Ze zet zich over haar ongemakkelijk gevoel heen en accepteert hem en erkent hem en houdt van hem. 
Ze schrijft over Jun en Ling. Ling heeft een alcoholverslaving. 
Elise, die een relatie had met een beroemdheid op de universiteitscampus, zocht hulp bij haar. Haar gevoel van eigenwaarde liet ze afhangen van zijn liefde voor haar. 
Eger schrijft over Carlos die moeite had zichzelf te accepteren. Ze helpt hem de keuze te maken geen slachtoffer te zijn. 
Ze vertelt over Beatrice die geloofde dat er geen enkele manier was om vergeving tot stand te brengen voor haar verloren jeugd. Een jeugd waarin ze was verwaarloosd door haar ouders en was verkracht door een kennis van haar ouders. Beatrice trouwde en scheidde met een (herstellende) verslaafde die emotioneel en lichamelijk wreed tegen haar was. Later wordt ze tijdens een vakantie opnieuw verkracht. 
Eger schrijft over Renée en haar echtgenoot Greg. Hun zoon Jeremy pleeg op zijn zestiende zelfmoord. Renée blijft in een voortdurende staat van rouw hangen. 

Eger had geleerd, ‘dat lijden universeel is. Maar het slachtofferschap is optioneel. Er zit een verschil tussen het slachtoffer worden van en de slachtofferrol.’ De slachtofferrol komt van binnenuit. ‘Niemand kan van jou een slachtoffer maken. Dat kan alleen jijzelf.’ ‘Ik zou je graag willen helpen ontdekken hoe je uit het concentratiekamp van je eigen gedachten kunt ontsnappen en de persoon kunt worden die je zou moeten zijn. (…) We kunnen er niet voor kiezen om een leven te leiden dat vrij is van pijn. Maar we kunnen er wel voor kiezen om vrij te zijn, om te ontsnappen aan het verleden, ongeacht wat ons overkomt, en om dat wat mogelijk is te accepteren. Ik nodig je uit om de keuze te maken vrij te zijn.’

De belangrijkste waarheid die Eger kent, wil ze met ons delen: ‘ (…) dat je eigen gedachten de grootste gevangenis zijn, en dat de sleutel in je zak zit: de bereidheid om de totale verantwoordelijkheid voor je leven te nemen; de bereidheid om risico’s te nemen; de bereidheid om jezelf los te maken van oordelen en je onschuld op te eisen terwijl je jezelf leert accepteren en leert houden van wie je echt bent: menselijk, niet perfect en één geheel.’

Reacties

Veel gelezen berichten

Vergeving is goed, maar verzoening is beter

Bevrijd van jezelf

De GKv moet verder met één predikant minder